Łódź 21.02.2026, g. 19:00
od 40.00 pln
Inspirowany międzywojenną historią łodzianina Eugeniusza Steinbarta spektakl porusza na wskroś współczesny temat nienormatywności płciowej i jej społecznego odbioru.
Jest opowieścią o próbie ucieczki z opresyjnego systemu społecznego, w którym role są określone sztywno i narzucone raz na zawsze; historią niezgody wobec bezradności, bierności i postępowania wbrew sobie; wyrazem buntu przeciwko życiu w roli kobiety, kiedy się kobietą nie jest; manifestem odwagi do życia na własnych warunkach – bez binarnych podziałów, kategorii i wlewania ciał w foremki.
Spektakl odwołuje się do wydarzeń towarzyszących toczącemu się w latach 1938-1939 przed sądem okręgowym w Łodzi procesowi „młodej kobiety wyglądającej zupełnie jak mężczyzna”*.
Jak donosi „Ilustrowana Republika” z 6 stycznia 1939 roku: „kobieta udawała mężczyznę (…) nie tylko rzecby można — na optykę, ale również wobec władz stanu cywilnego. Ożeniła się (…), meldując się jako mężczyzna wobec kapłana, a ożeniwszy się — została nawet «ojcem» i zameldowała dziecko zrodzone z swej «żony» za swoje”.
W tym samym artykule z „Ilustrowanej Republiki” czytamy: „już na kilka lat wcześniej «Eugeniusz» Steinbart, desperat, który z wysokości trzeciego piętra jednego z domów przy ul. Nawrot rzucił się na bruk, odniósł złamanie kręgosłupa i dopiero w karetce pogotowia okazał się kobietą — zwrócił na siebie uwagę władz”.
„W jakim celu Sztajnbartówna przedzierzgnęła się w mężczyznę nie stwierdzono”. Wiadomo natomiast, że w momencie targnięcia się na swoje życie w roku 1935 mężczyzna ten był bezdomny, cieszył się opinią dobrze ułożonego młodzieńca, miał narzeczoną, a przyszłą żonę Czesławę Zaleśną poznał właśnie w szpitalnym oddziale kobiecym, w którym dochodził do zdrowia.
Eugeniusz Steinbart identyfikował się jako mężczyzna, jako narzeczony i mąż wchodził w relacje romantyczne, jako ojciec wychowywał córkę. Po załamaniu nerwowym i próbie samobójczej jeszcze się w swojej identyfikacji umocnił. W czasach, kiedy osoby transpłciowe nie miały kulturowej reprezentacji, a społeczność nie wypracowała jeszcze języka, który by tę reprezentację sankcjonował, Eugeniusz Steinbart w dokumentach i relacjach medialnych znajdował informacje o sobie sprzeczne z tym, kim był naprawdę. Jego męska tożsamość w świetle prawa i w oczach społeczeństwa była fałszerstwem, jego próby wyrażania siebie były karane.
Za posługiwanie się dowodem tożsamości swojego kuzyna i poświadczenie nieprawdy w styczniu 1939 roku został skazany na 8 miesięcy więzienia. We wrześniu 1939 roku wybuchła wojna.
Co działo się dalej z Eugeniuszem? W jakiej roli płciowej postanowił kontynuować życie? W jakim ciele odnalazłby się dziś? W jakim kraju? W jakim mieście? Czy w Łodzi?
To tutaj przy ulicy Częstochowskiej mieścił się zakład produkujący protezy prącia. To w Łodzi Anna Grodzka, kiedy była posłanką, chciała utworzyć centrum dla dzieci i młodzieży cierpiących z powodu dysforii płciowej, gdzie mogłyby otrzymać wsparcie lekarzy, psychiatrów, psychologów i seksuologów, uzyskać diagnozę i szybką pomoc. To łódzki szpital im. Barlickiego był w latach 90. jedynym w kraju i jednym z dwóch w Europie Wschodniej, gdzie przeprowadzano operacje uzgodnienia płci, a później – wykonywano ich najwięcej. Może to w Łodzi te procedury znowu będą całkowicie bezpłatne?
*cytaty pochodzą z międzywojennej prasy, zachowujemy oryginalną pisownię
Reżyseria: Wiktor Rubin
Tekst | dramaturgia: Jolanta Janiczak
Scenografia | video: Łukasz Surowiec
Kostiumy: Rafał Domagała
Muzyka: Krzysztof Kaliski
Reżyseria światła: Jacqueline Sobiszewski
Asystent reżysera: Michał Kruk
Inspicjentka: Agnieszka Choińska
Identyfikacja graficzna: Ola Jasionowska
Prapremiera: 25 marca 2023 roku, Duża Scena
Występują:
Karolina Bednarek (Wiktoria Skempińska, narzeczona Eugeniusza)
Monika Buchowiec (Maria Zaleśna, teściowa Eugeniusza)
Maciej Kobiela (Oskar, brat Eugeniusza)
Michał Kruk (Prokurator Kłoczkowski)
Paweł Kos (Adwokat Szychwart)
Halszka Lehman (Elżbieta, córka Eugeniusza)
Paulina Walendziak (Czesława Zaleśna, żona Eugeniusza)
Edmund Krempiński (gościnnie | Eugeniusz Steinbart)
Czas trwania spektaklu: 1 godzina i 40 minut bez przerwy
Sugerowany wiek widza: 16+
Jest opowieścią o próbie ucieczki z opresyjnego systemu społecznego, w którym role są określone sztywno i narzucone raz na zawsze; historią niezgody wobec bezradności, bierności i postępowania wbrew sobie; wyrazem buntu przeciwko życiu w roli kobiety, kiedy się kobietą nie jest; manifestem odwagi do życia na własnych warunkach – bez binarnych podziałów, kategorii i wlewania ciał w foremki.
Spektakl odwołuje się do wydarzeń towarzyszących toczącemu się w latach 1938-1939 przed sądem okręgowym w Łodzi procesowi „młodej kobiety wyglądającej zupełnie jak mężczyzna”*.
Jak donosi „Ilustrowana Republika” z 6 stycznia 1939 roku: „kobieta udawała mężczyznę (…) nie tylko rzecby można — na optykę, ale również wobec władz stanu cywilnego. Ożeniła się (…), meldując się jako mężczyzna wobec kapłana, a ożeniwszy się — została nawet «ojcem» i zameldowała dziecko zrodzone z swej «żony» za swoje”.
W tym samym artykule z „Ilustrowanej Republiki” czytamy: „już na kilka lat wcześniej «Eugeniusz» Steinbart, desperat, który z wysokości trzeciego piętra jednego z domów przy ul. Nawrot rzucił się na bruk, odniósł złamanie kręgosłupa i dopiero w karetce pogotowia okazał się kobietą — zwrócił na siebie uwagę władz”.
„W jakim celu Sztajnbartówna przedzierzgnęła się w mężczyznę nie stwierdzono”. Wiadomo natomiast, że w momencie targnięcia się na swoje życie w roku 1935 mężczyzna ten był bezdomny, cieszył się opinią dobrze ułożonego młodzieńca, miał narzeczoną, a przyszłą żonę Czesławę Zaleśną poznał właśnie w szpitalnym oddziale kobiecym, w którym dochodził do zdrowia.
Eugeniusz Steinbart identyfikował się jako mężczyzna, jako narzeczony i mąż wchodził w relacje romantyczne, jako ojciec wychowywał córkę. Po załamaniu nerwowym i próbie samobójczej jeszcze się w swojej identyfikacji umocnił. W czasach, kiedy osoby transpłciowe nie miały kulturowej reprezentacji, a społeczność nie wypracowała jeszcze języka, który by tę reprezentację sankcjonował, Eugeniusz Steinbart w dokumentach i relacjach medialnych znajdował informacje o sobie sprzeczne z tym, kim był naprawdę. Jego męska tożsamość w świetle prawa i w oczach społeczeństwa była fałszerstwem, jego próby wyrażania siebie były karane.
Za posługiwanie się dowodem tożsamości swojego kuzyna i poświadczenie nieprawdy w styczniu 1939 roku został skazany na 8 miesięcy więzienia. We wrześniu 1939 roku wybuchła wojna.
Co działo się dalej z Eugeniuszem? W jakiej roli płciowej postanowił kontynuować życie? W jakim ciele odnalazłby się dziś? W jakim kraju? W jakim mieście? Czy w Łodzi?
To tutaj przy ulicy Częstochowskiej mieścił się zakład produkujący protezy prącia. To w Łodzi Anna Grodzka, kiedy była posłanką, chciała utworzyć centrum dla dzieci i młodzieży cierpiących z powodu dysforii płciowej, gdzie mogłyby otrzymać wsparcie lekarzy, psychiatrów, psychologów i seksuologów, uzyskać diagnozę i szybką pomoc. To łódzki szpital im. Barlickiego był w latach 90. jedynym w kraju i jednym z dwóch w Europie Wschodniej, gdzie przeprowadzano operacje uzgodnienia płci, a później – wykonywano ich najwięcej. Może to w Łodzi te procedury znowu będą całkowicie bezpłatne?
*cytaty pochodzą z międzywojennej prasy, zachowujemy oryginalną pisownię
Reżyseria: Wiktor Rubin
Tekst | dramaturgia: Jolanta Janiczak
Scenografia | video: Łukasz Surowiec
Kostiumy: Rafał Domagała
Muzyka: Krzysztof Kaliski
Reżyseria światła: Jacqueline Sobiszewski
Asystent reżysera: Michał Kruk
Inspicjentka: Agnieszka Choińska
Identyfikacja graficzna: Ola Jasionowska
Prapremiera: 25 marca 2023 roku, Duża Scena
Występują:
Karolina Bednarek (Wiktoria Skempińska, narzeczona Eugeniusza)
Monika Buchowiec (Maria Zaleśna, teściowa Eugeniusza)
Maciej Kobiela (Oskar, brat Eugeniusza)
Michał Kruk (Prokurator Kłoczkowski)
Paweł Kos (Adwokat Szychwart)
Halszka Lehman (Elżbieta, córka Eugeniusza)
Paulina Walendziak (Czesława Zaleśna, żona Eugeniusza)
Edmund Krempiński (gościnnie | Eugeniusz Steinbart)
Czas trwania spektaklu: 1 godzina i 40 minut bez przerwy
Sugerowany wiek widza: 16+
Łódź 21.02.2026, g. 19:15
od 40.00 pln
Ponadczasowe utwory Nick’a Cave’a w nowych aranżacjach i interpretacjach, których motywem przewodnim są historie psychopatów i schizofreników oraz morderstwa będące konsekwencją postępującej choroby, odrzucenia, zranionej miłości lub chęci zemsty.
Pozwól porwać się w mroczny świat morderców i morderczyń. Poznaj Staggera Lee, dowiedz się, co wydarzyło się w Millheaven i jakie tajemnice kryje Bar O’Malleya.
Monodram muzyczny w wykonaniu Adama Mortasa, któremu towarzyszyć będzie Mistrz Polski w beatboxie – Marcin ZORAK Szymański oraz pianista Rafał Rybak.
Scenariusz i reżyseria: Adam Mortas
Opracowanie muzyczne: Adam Mortas, Rafał Rybak, Marcin ZORAK Szymański
Choreografia: Krystian Łysoń
Kostiumy i scenografia: Marcelina Kilian, Adam Mortas
Asystentka reżysera i inspicjentka: Agnieszka Choińska
Czas trwania spektaklu: 1 godzina bez przerwy
UWAGA! Spektakl dla widzów pełnoletnich!
Projekt dofinansowany ze środków Funduszy SKE ZASP.
***
Adam Mortas – w 2012 roku ukończył Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, Filia we Wrocławiu. W tym samym roku na Festiwalu Szkół Teatralnych otrzymał dwie nagrody, w tym dla Najbardziej Elektryzującego Aktora. Został również dwukrotnie doceniony w plebiscycie Najlepszy/Najlepsza/Najlepsi miesięcznika „Teatr”. Po Festiwalu związał się z Teatrem Nowym im. Kazimierza Dejmka w Łodzi, w zespole którego jest do dziś.
Od 2015 roku współpracuje również z Teatrem Muzycznym w Toruniu. W obu teatrach zrealizował kilkadziesiąt przedstawień, biorąc jednocześnie udział w różnego rodzaju spektaklach gościnnych, m.in. w Teatrze Nowym w Poznaniu, Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu, Scenie Monopolis czy Konsulacie Kultury w Gdyni.
Jest także wokalistą i liderem zespołu Mortas – utwory grupy dotarły na szczyty kultowej Listy Przebojów Trójki; wraz z zespołem zdobył kilkanaście nagród i wyróżnień, między innymi Grand Prix XIII Festiwalu Interpretacji Piosenki Aktorskiej w Bydgoszczy oraz Nagrodę Publiczności Festiwalu Laboratorium Piosenki 2024.
Debiutancka płyta zespołu Tu została bardzo ciepło przyjęta przez słuchaczy i krytyków muzycznych, czego dowodem jest m.in. Wiosło Kultury 2019 za najlepszy debiut muzyczny.
Poza tym Adam realizuje się jako reżyser, autor tekstów oraz pedagog teatralny. Jest autorem m.in. libretta do spektaklu muzycznego Przebudzenie, wystawionego dotychczas w dwóch wersjach językowych dla kilku tysięcy osób, m.in. w ramach ogólnoświatowych targów lotniczych „Routes Europe".
Marcin Zorak Szymański – beatboxer, raper, producent i improwizator. Od najmłodszych lat zafascynowany kulturą hip-hop. W ciągu 20 lat artystycznej działalności scenicznej zagrał setki koncertów, na jego koncie są także liczne warsztaty i szkolenia, kilka nagranych płyt oraz wiele wygranych konkursów. Do największych sukcesów zaliczyć można Mistrzostwo Polski WBW Polish Beatbox 2008.
W 2012 roku nagrał z raperem O.S.T.R. kultową płytę Tabasko, zaś w 2013 roku solową płytę Zorak – Świadomość. Zagrał ponad 500 spektakli improwizowanych z grupą Impro Atak oraz współtworzył muzykę do spektakli teatralnych w Teatrze Nowym w Łodzi.
Rafał Rybak – na co dzień programista baz danych, z zamiłowania pianista. Śpiewał w łódzkim Studiu Piosenki Forum; tam też poznał wielu ludzi, z którymi później współpracował w charakterze akompaniatora w różnorodnych projektach. Wielokrotnie akompaniował aktorom i wokalistom na festiwalach, w spektaklach muzycznych oraz przy okazji innych wydarzeń kulturalnych. Jako największy sukces w tej dziedzinie wspomina Grand Prix z Justyną Wasilewską na wrocławskim PPA w 2009 roku oraz Nagrodę Publiczności na festiwalu Laboratorium Piosenki w 2024 roku.
Pozwól porwać się w mroczny świat morderców i morderczyń. Poznaj Staggera Lee, dowiedz się, co wydarzyło się w Millheaven i jakie tajemnice kryje Bar O’Malleya.
Monodram muzyczny w wykonaniu Adama Mortasa, któremu towarzyszyć będzie Mistrz Polski w beatboxie – Marcin ZORAK Szymański oraz pianista Rafał Rybak.
Scenariusz i reżyseria: Adam Mortas
Opracowanie muzyczne: Adam Mortas, Rafał Rybak, Marcin ZORAK Szymański
Choreografia: Krystian Łysoń
Kostiumy i scenografia: Marcelina Kilian, Adam Mortas
Asystentka reżysera i inspicjentka: Agnieszka Choińska
Czas trwania spektaklu: 1 godzina bez przerwy
UWAGA! Spektakl dla widzów pełnoletnich!
Projekt dofinansowany ze środków Funduszy SKE ZASP.
***
Adam Mortas – w 2012 roku ukończył Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, Filia we Wrocławiu. W tym samym roku na Festiwalu Szkół Teatralnych otrzymał dwie nagrody, w tym dla Najbardziej Elektryzującego Aktora. Został również dwukrotnie doceniony w plebiscycie Najlepszy/Najlepsza/Najlepsi miesięcznika „Teatr”. Po Festiwalu związał się z Teatrem Nowym im. Kazimierza Dejmka w Łodzi, w zespole którego jest do dziś.
Od 2015 roku współpracuje również z Teatrem Muzycznym w Toruniu. W obu teatrach zrealizował kilkadziesiąt przedstawień, biorąc jednocześnie udział w różnego rodzaju spektaklach gościnnych, m.in. w Teatrze Nowym w Poznaniu, Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu, Scenie Monopolis czy Konsulacie Kultury w Gdyni.
Jest także wokalistą i liderem zespołu Mortas – utwory grupy dotarły na szczyty kultowej Listy Przebojów Trójki; wraz z zespołem zdobył kilkanaście nagród i wyróżnień, między innymi Grand Prix XIII Festiwalu Interpretacji Piosenki Aktorskiej w Bydgoszczy oraz Nagrodę Publiczności Festiwalu Laboratorium Piosenki 2024.
Debiutancka płyta zespołu Tu została bardzo ciepło przyjęta przez słuchaczy i krytyków muzycznych, czego dowodem jest m.in. Wiosło Kultury 2019 za najlepszy debiut muzyczny.
Poza tym Adam realizuje się jako reżyser, autor tekstów oraz pedagog teatralny. Jest autorem m.in. libretta do spektaklu muzycznego Przebudzenie, wystawionego dotychczas w dwóch wersjach językowych dla kilku tysięcy osób, m.in. w ramach ogólnoświatowych targów lotniczych „Routes Europe".
Marcin Zorak Szymański – beatboxer, raper, producent i improwizator. Od najmłodszych lat zafascynowany kulturą hip-hop. W ciągu 20 lat artystycznej działalności scenicznej zagrał setki koncertów, na jego koncie są także liczne warsztaty i szkolenia, kilka nagranych płyt oraz wiele wygranych konkursów. Do największych sukcesów zaliczyć można Mistrzostwo Polski WBW Polish Beatbox 2008.
W 2012 roku nagrał z raperem O.S.T.R. kultową płytę Tabasko, zaś w 2013 roku solową płytę Zorak – Świadomość. Zagrał ponad 500 spektakli improwizowanych z grupą Impro Atak oraz współtworzył muzykę do spektakli teatralnych w Teatrze Nowym w Łodzi.
Rafał Rybak – na co dzień programista baz danych, z zamiłowania pianista. Śpiewał w łódzkim Studiu Piosenki Forum; tam też poznał wielu ludzi, z którymi później współpracował w charakterze akompaniatora w różnorodnych projektach. Wielokrotnie akompaniował aktorom i wokalistom na festiwalach, w spektaklach muzycznych oraz przy okazji innych wydarzeń kulturalnych. Jako największy sukces w tej dziedzinie wspomina Grand Prix z Justyną Wasilewską na wrocławskim PPA w 2009 roku oraz Nagrodę Publiczności na festiwalu Laboratorium Piosenki w 2024 roku.